Anonim Şirketlerde Avukat Bulundurma Zorunluluğu 2025 Yılında Neleri Kapsıyor?

 

Türk hukuk sisteminde şirketlerin hukuki süreçlerini daha sağlıklı ve düzenli şekilde yönetmeleri amacıyla bazı yükümlülükler getirilmiştir. Bunlardan biri de anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu düzenleme, Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinde açıkça yer almakta olup, belirli bir sermaye tutarını aşan anonim şirketleri kapsamaktadır.

Yasal Dayanak: Avukatlık Kanunu ve TTK

Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinin 3. fıkrasına göre, esas sermayesi 1.250.000 TL ve üzeri olan anonim şirketler, sözleşmeli bir avukatla çalışmak zorundadır. Bu düzenleme 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 332. maddesiyle paralellik göstermektedir. 2024 yılı itibarıyla Cumhurbaşkanlığı kararıyla asgari esas sermaye tutarı 250.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bu nedenle, bu tutarın 5 katı ve üzeri esas sermayeye sahip olan şirketler için sözleşmeli avukat bulundurmak artık yasal bir zorunluluktur.

Hangi Şirketler Bu Zorunluluğun Dışındadır?

Zorunluluk sadece esas sermaye sistemine sahip anonim şirketleri kapsamaktadır. Kayıtlı sermaye sistemine tabi şirketler ya da Sermaye Piyasası Kanunu’na tabi kuruluşlar bu yükümlülüğün dışında bırakılmıştır. Ayrıca, limited şirketler ve şahıs şirketleri de bu kapsamda değildir. Ancak her ne kadar yasal bir zorunluluk bulunmasa da, bu şirketlerin de olası hukuki sorunlarla karşılaşmamak adına avukatlardan danışmanlık almaları tavsiye edilmektedir.

Sözleşmeli Avukat ile Çalışma Koşulları

Söz konusu zorunluluk, şirketin bir avukat ya da avukatlık bürosu ile “sürekli avukatlık hizmet sözleşmesi” imzalaması anlamına gelir. Bu sözleşme İş Kanunu’na göre değil, Avukatlık Kanunu’na göre düzenlenmelidir. Sözleşmenin;

• Yazılı şekilde yapılması,
• Üç nüsha hazırlanması,
• Avukat tarafından baroya bildirilmesi gerekmektedir.

Avukat, aldığı ücret karşılığında serbest meslek makbuzu keser ve yıl sonunda bağlı bulunduğu baroya ibraz eder.

Zorunluluğa Uyulmamasının Cezası Nedir?

Anonim şirket avukat zorunluluğu 2025 yerine getirilmediği takdirde, şirketler ağır idari para cezalarıyla karşı karşıya kalmaktadır. 2025 yılı için bu ceza, her ay için brüt asgari ücretin iki katı tutarında belirlenmiştir. Örneğin; 2025 yılında aylık brüt asgari ücret 26.005,50 TL olarak açıklandığında, bu ceza her ay için 52.011 TL olarak uygulanacaktır.

Cezalar aylık olarak işlemekte ve ihlal süresi boyunca birikmektedir. Cumhuriyet Savcılığı, şirketin sözleşmeli avukat çalıştırmadığını tespit ettiği takdirde cezai işlemi başlatmaktadır. Ayrıca barolar da bu yükümlülüğü denetleme ve gerekli durumlarda suç duyurusunda bulunma yetkisine sahiptir.

Neden Bu Zorunluluk Getirilmiştir?

Bu düzenleme, şirketlerin yasal süreçlerde hataya düşmemeleri, sözleşmelerini mevzuata uygun şekilde hazırlamaları, dava süreçlerini etkin yönetmeleri gibi amaçlarla getirilmiştir. Avukat desteği olmadan hareket eden büyük sermayeli şirketlerin, özellikle sözleşme, ticari ihtilaf ve vergi uyuşmazlıklarında büyük riskler taşıdığı bilinmektedir. Bu nedenle, anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu, hem şirketin hem de ticari yaşamın hukuki güvenliğini sağlama amacı taşır.

Limited Şirketler ve Diğer Yapılar

Limited şirketlerin bu zorunluluk kapsamında olmadığını belirtmek gerekir. Ancak bu durum, hukuki danışmanlık alınmasının gereksiz olduğu anlamına gelmez. Her işletme, faaliyetlerine uygun şekilde hukuk profesyonellerinden düzenli destek almalıdır. Aksi halde, küçük bir eksiklik bile telafisi güç maddi kayıplara sebep olabilir.

Sonuç: Uyulması Zorunlu, Faydası Kesin

Sonuç olarak, 2025 yılı itibarıyla anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu artık çok daha geniş bir alanı kapsamaktadır. Artan sermaye sınırıyla birlikte daha fazla şirket bu kapsama girmektedir. Bu nedenle şirket yöneticilerinin ve mali müşavirlerin bu konuya özel dikkat göstermesi, ihlal durumlarında oluşabilecek ceza riskine karşı önlem alması büyük önem taşımaktadır.

Sadece cezalardan korunmak için değil; aynı zamanda ticari riskleri azaltmak, sözleşmeleri daha güçlü hale getirmek ve yasal süreçleri profesyonelce yönetmek için avukatla çalışmak artık bir tercihten çok, işletme güvenliğinin gereğidir.