Kamu
görevlileri için uygulanan disiplin tedbirlerinden biri olan görevden
uzaklaştırma, özellikle memurlar, polis, asker ve jandarma gibi meslek
gruplarının sıkça karşılaştığı ciddi bir idari önlemdir. Peki, görevden uzaklaştırma nedir ve bu sürecin hukuki dayanakları
nelerdir?
Görevden Uzaklaştırma Nedir?
Görevden
uzaklaştırma, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 137. maddesinde
tanımlanmıştır. Buna göre, hakkında idari veya cezai bir soruşturma başlatılan
ve görevde kalmasının soruşturmanın selameti açısından sakıncalı görüldüğü
durumlarda, memur geçici olarak görevinden alınır. Bu uygulamanın temel amacı,
soruşturmanın objektif ve sağlıklı şekilde yürütülmesini sağlamaktır. Görevden
uzaklaştırılan kişi, memuriyet sıfatını kaybetmez; ancak görev ve yetkileri
geçici olarak durdurulur.
Görevden Uzaklaştırma Kararını Kim Verir?
Görevden
uzaklaştırma kararının alınabilmesi için belirli yetkililer tarafından işlem
başlatılması gerekir. Bu yetkililer arasında şunlar yer alır:
- Atamaya yetkili amirler,
- Bakanlık ve genel müdürlük
müfettişleri,
- İllerde valiler,
- İlçelerde kaymakamlar.
Bu kişilerin
kararıyla görevden uzaklaştırma işlemi başlatılabilir. Kararın amacı sadece
cezalandırmak değil, soruşturmanın etkinliğini ve tarafsızlığını korumaktır.
Görevden Uzaklaştırma Süresi Ne Kadardır?
Disiplin
soruşturması kapsamında alınan görevden uzaklaştırma kararı en fazla üç ay
sürebilir. Üç ay sonunda halen bir işlem yapılmadıysa, ilgili memur görevine
başlatılmak zorundadır. Ceza soruşturmalarında ise durum farklıdır. Bu tür
durumlarda yetkili amir, her iki ayda bir değerlendirme yapar ve memurun göreve
dönüp dönmeyeceğine karar verir.
Görevden Uzaklaştırma Kararına İtiraz Mümkün mü?
Görevden
uzaklaştırma kararına karşı doğrudan bir itiraz mekanizması yoktur. Bunun
yerine, kararın tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde idari yargıda iptal
davası açılabilir. İdare hukukuna göre, her türlü idari işleme karşı yargı yolu
açıktır. Görevden uzaklaştırma kararının hukuka aykırı şekilde alındığı
düşünülüyorsa, iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle dava açmak
mümkündür. Ayrıca şartların oluşması halinde maddi ve manevi tazminat da talep
edilebilir.
Görevden Uzaklaştırma Ne Zaman Kaldırılır?
Görevden
uzaklaştırma tedbiri, bazı durumlarda kaldırılabilir. Bu durumlar şunlardır:
- Memurluktan çıkarma dışında bir
disiplin cezası verilmişse,
- Beraat ya da yargılamanın men’i
kararı verilmişse,
- Genel af çıkmışsa,
- Memurluğa engel teşkil etmeyen
bir ceza ile hüküm giyilmişse ve ceza ertelenmişse.
Bu durumlar
gerçekleştiğinde, görevden uzaklaştırma kararı sona erer ve ilgili memur
görevine iade edilir.
Görevden Uzaklaştırılan Memurun Hakları
Görevden
uzaklaştırılan memur bazı haklarını kısıtlı şekilde de olsa korumaya devam
eder. Aylık maaşının üçte ikisi kendisine ödenmeye devam eder. Soruşturma
sonucunda göreve dönüş kararı verilirse, eksik ödenen maaşlar toplu şekilde
kendisine iade edilir.
Sosyal
haklar açısından da birçok destek devam eder. Aile yardımı, çocuk yardımı,
doğum yardımı, tedavi giderleri gibi sosyal haklardan faydalanmak mümkündür.
Ancak emeklilik keseneği açısından bazı değişiklikler olur. Bu kesenek, üçte
iki aylık değil, esas aylığın yarısı üzerinden hesaplanır.
Görevden Uzaklaştırmanın Sonuçları
Görevden
uzaklaştırma, memurun kamu hizmetiyle fiili ilişkisini geçici olarak keser,
ancak bu durum memuriyetin sona erdiği anlamına gelmez. Memurun özlük hakları
ve sosyal yardımlarının büyük bir kısmı devam eder. Görevden uzaklaştırma,
yalnızca soruşturmanın selameti için alınmış geçici bir tedbirdir ve memuriyet
statüsünü ortadan kaldırmaz.
Sonuç Olarak
Görevden uzaklaştırma, memurlar açısından ciddi sonuçlar
doğurabilecek, ancak aynı zamanda hukuki güvenceye de tabi olan bir idari
işlemdir. Bu süreçte, memurların haklarını bilmeleri ve sürecin hangi adımlarla
ilerlediğini doğru değerlendirmeleri büyük önem taşır. Hukuka aykırı alınan bir
görevden uzaklaştırma kararı idari yargı mercilerinde iptal ettirilebilir ve
memur hem görevine dönebilir hem de zararlarını tazmin ettirebilir.
Eğer siz de görevden
uzaklaştırma tedbirine maruz kaldıysanız, haklarınızı korumak için uzman
bir idare hukuku avukatından destek almanız, süreci doğru yönetmenizde önemli
rol oynayacaktır.
Metnin
orijinal hali için https://aslanduran.com/gorevden-uzaklastirma-ve-hak-arama-yollari/ adresini ziyaret edebilirsiniz.